Categorie: Jurisprudentie
door: Irene van der Heijden en Marie-Lise Sluijter | 15 juli 2021 | Jurisprudentie
De bestuursrechter in eerste aanleg toetst niet meer ambtshalve of tijdig bezwaar is gemaakt. De hoger beroepsrechter toetst op zijn beurt niet meer ambtshalve of tijdig beroep bij de rechtbank is ingesteld. Als een bestuursorgaan een niet tijdig ingediend bezwaarschrift inhoudelijk heeft behandeld, of de bestuursrechter inhoudelijk uitspraak heeft gedaan op een niet tijdig ingesteld beroep, dan zal de (hoogste) bestuursrechter de zaak ook inhoudelijk behandelen. Dit heeft de Centrale Raad van Beroep geoordeeld in een principiële uitspraak van 9 juli 2021. De uitspraak is gedaan door een gemengde kamer die bestond uit de presidenten van de Centrale Raad, het College van Beroep voor het bedrijfsleven en de voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. De drie hoger beroepscolleges nemen met deze uitspraak afscheid van het leerstuk dat de tijdigheid van bezwaar en beroep een aspect van openbare orde is. (meer…)
door: Jean-Paul Heinrich en Irene van der Heijden | 12 juli 2021 | Jurisprudentie
Naar de conclusie over de indringendheid van de rechterlijke evenredigheidstoetsing is reikhalzend uitgezien. Hoewel de conclusie is gevraagd met het oog op de toetsing van niet-bestraffende bestuurlijke sancties en maatregelen, reikt het belang van de conclusie veel verder. In hun conclusie zijn de staatsraden advocaat-generaal Wattel en Widdershoven ook uitvoerig ingegaan op de basis en de grenzen van de rechterlijke evenredigheidstoetsing in algemene zin. Zij plaatsen hun bevindingen tegen de achtergrond van het streven naar een responsief bestuursrecht dat maatwerk levert vanuit het perspectief van de burger en de toeslagenaffaire. Daaruit is volgens hen gebleken dat rechterlijke toetsing niet altijd leidt tot correctie van onevenredige sancties en maatregelen, bijvoorbeeld omdat de rechter zich in zijn toetsingsmogelijkheid beperkt voelt door dwingende regelgeving. In hun beschrijving van deze bredere context wordt de lezer meegenomen langs een groot aantal samenlopende staats- en bestuursrechtelijke evergreens, waaronder de rolverdeling tussen de drie pijlers van de trias en de ruimte voor de rechter bij exceptieve toetsing van beleidsregels, regelgeving en wetten in formele zin. Daarmee geeft de conclusie ook een uiterst waardevol inzicht in de stand van het debat over deze thema’s. De belangrijkste bevindingen zetten wij voor u op een rij. Ook blikken wij vooruit op de gevolgen voor de praktijk, als de Afdeling de conclusie volgt. In dat geval zal de bestuursrechter de evenredigheid van bestuurlijke maatregelen voortaan beoordelen aan de hand van de Europeesrechtelijke driestapsbeoordeling en de indringendheid van de toetsing afstemmen op de voorliggende casus. (meer…)
door: Georges Dictus, Maartje de Wit en Thymo Burgemeester | 1 juli 2021 | Jurisprudentie
Op 20 mei jl. heeft het Hof van Justitie van de EU (hierna: het Hof) prejudiciële vragen beantwoord van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: de Afdeling) over het Nederlandse evidentiecriterium. Dit criterium houdt in dat de rechtmatigheid van een definitief geworden vergunningvoorschrift alleen kan worden aangetast, wanneer het op basis van summier onderzoek evident is dat het voorschrift niet had mogen worden gesteld, omdat het in strijd is met hoger recht (zoals Unierecht). Het Hof is van oordeel dat het doeltreffendheidsbeginsel in principe niet aan een dergelijk criterium in de weg staat. Het evidentiecriterium mag echter niet zo streng worden toegepast dat de mogelijkheid om daadwerkelijke nietigverklaring van een vergunningvoorschrift te verkrijgen in feite louter fictief wordt. (meer…)
door: Hans Besselink, Marije van Mannekes en Rosa Langeveld | 5 mei 2021 | Jurisprudentie
Personen of rechtspersonen die eerder een zienswijze indienden tegen bijvoorbeeld een ontwerpbestemmingsplan, kunnen in beroep bij de bestuursrechter tegen het daaropvolgende definitieve besluit. Ook wanneer diegene niet-belanghebbend is. Dit volgt uit een tweede richtinggevende uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 4 mei 2021, naar aanleiding van het zogenoemde ‘Varkens in Nood’-arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie.
Lees meer >
door: Hans Besselink, Marije van Mannekes en Rosa Langeveld | 16 april 2021 | Jurisprudentie
Artikel 6:13 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) regelt onder meer dat wie heeft nagelaten om tijdens de uniforme openbare voorbereidingsprocedure een zienswijze kenbaar te maken, in beginsel niet tegen het betreffende besluit in beroep kan bij de bestuursrechter. De vraag of deze ‘personenfuik’ strijdig is met het Verdrag van Aarhus in het geval van besluiten over milieu-aangelegenheden waarop dit verdrag van toepassing is – de zogeheten Aarhus-besluiten – heeft de afgelopen tijd bij verschillende gerechtelijke instanties voorgelegen. Eerder beantwoordde het Hof van Justitie van de Europese Unie die vraag al bevestigend: artikel 6:13 Awb is voor milieubesluiten in strijd met het Verdrag van Aarhus.
Waar het Hof daarbij duidelijk was over de personenfuik bleven er toch nog vragen over hoe de uitspraak precies geïnterpreteerd moet worden, met name waar het gaat om besluitonderdelen en het in het arrest genoemde “betrokken publiek”. Op 14 april jl. gaf de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling) in haar eindoordeel verduidelijking op deze punten. Wij nemen u mee door de uitspraak. Lees meer >
door: Jean-Paul Heinrich | 23 maart 2021 | Jurisprudentie
Het instellen van (incidenteel) hoger beroep tegen een rechtbankuitspraak door of namens een bestuursorgaan vraagt bijzondere aandacht voor de bevoegdheid van de functionaris die het hoger beroep instelt. Het ontbreken van een (bevoegd genomen) procesbesluit leidt tot niet-ontvankelijkheid van een namens het bestuursorgaan ingesteld hoger beroep. Bestuursorganen doen er daarom goed aan om hun (onder)mandaatregelingen omtrent het besluiten tot (en het daadwerkelijk instellen van) rechtsmiddelen up to date te houden.
Uit de Afdelingsuitspraak van 17 maart 2021 blijkt dat echter dat bestuursorganen de mogelijkheid hebben om gebreken in de bevoegdheid tot het instellen van hoger beroep te repareren zodat het ontbreken van een tijdig genomen procesbesluit niet altijd meer leidt niet-ontvankelijkheid. (meer…)
